Deze dagen vliegen snel voorbij. Gisteren waren we op bezoek bij een school in het getroffen gebied, direct langs de zee waar de tsunami plaatsvond. Bijna alle huizen waren weggespoeld, alleen een shrine, een altaar stond er nog.
Hoewel we pas om 13.30 uur met de workshop zouden beginnen werden we om 11.30 uur verwacht bij de directeur. De school bestaat zo’n 140 jaar, een gebouw met lange gangen, 4 verdiepingen hoog met 170 leerlingen. De tsunami bereikte net niet de school. Deze werd als eerste opvangcentrum gebruikt. Na de formele kennismaking met de directeur in zijn kamer onder het genot van een kopje koffie of thee werd het klaslokaal bekeken. Deze was perfect geschikt voor het vilten. We waren uitgenodigd om samen met de klas te eten: misosoep, rijst, groenten en gebakken vis en melk. Het was klas 4, ze hadden een paar Nederlandse woorden geleerd, ze oefenden hun Engels en er werd veel gegiecheld aan mijn tafel, de 4 leerlingen heten Kakuto, Sento, Kaito en Mike.
Ook hier kwamen de films niet tot hun recht, de computer was te klein!
Het vilten van de zonnetjes was een groot succes. Later vertelde de directeur over de rampen, de gevolgen daarvan voor ouders en kinderen. Wij waren er stil van. In 1 week de aardbeving, tsunami en de nucleaire ramp. Ten gevolge van de nucleaire ramp moesten de kinderen en hun gezinnen voor een half jaar evacueren naar elders. Na het schoonmaken van de grond en gebouwen en het teken veilig was gegeven kwamen de gezinnen weer terug. Enkele gezinnen verhuisden uit het gebied maar de meeste gezinnen wilden terug naar hun woningen en hun eigen school. Op de foto’s in de school was te zien hoe de leerlingen veel gezamenlijke dingen deden na de terugkeer, rituelen, weer zwemmen in het zwembad, prachtige geschilderde doeken maken.
Precies om 15.30 uur reden de schoolbussen voor om alle kinderen in de regio naar huis te rijden. De langste afstand duurde een uur. Alle docenten zwaaien iedere dag hun leerlingen uit.
Onder de indruk gingen we terug naar het hotel, moe maar voldaan.
Woensdag op stap naar de school van Saito-san, die veel voor het project gedaan heeft en de contacten met de andere scholen gelegd had. Zij is directeur van een grote school met kinderen uit de no-go zone waar de nucleaire ramp plaatsvond. Op gehuurde grond was snel een tijdelijk gebouw uit de grond gestampt. Beneden een lagere school met zes klassen en boven een junior highschool. In de lagere school zijn twee scholen uit de no-go zone samengevoegd.
In de grote gymzaal had ze met de docenten veel voorbereid. Eens kijken of de films hier zouden lukken. Hun afspeelsysteem is niet afgesteld op onze usb-sticks hoeveel we vantevoren dat ook uitgezocht hadden. Uiteindelijk hebben alle 93 kinderen de dvd van de viltinstructiefilm gezien. De docenten hadden goed opgelet, zodat de kinderen met gemak de zonnetjes hebben gevilt. Aan grote tafels zijn met veel kinderen 4 grote zonnen gemaakt, die in december in het culturele centrum Alios in Iwaki tentoongesteld zullen worden. Ook hier is met volle inzet en veel plezier gevilt, een voor hen nieuwe techniek.
Na het opruimen hebben we onder het genot van een kopje thee met Saito-san gesproken over de problemen in de school n.a.v de nucleaire ramp: soms agressieve kinderen, minder concentratie, problemen tussen de ouders, ook leraren die verkast zijn en twee scholen die moeten samenwerken. En natuurlijk de onzekerheid of en wanneer ze naar hun oude school terug kunnen.
Hoe langer we hier zijn hoe meer we horen over de situatie. Het is niet eenvoudig! Maar veel mensen zitten zich in om er het beste van te maken.
Petra & Yumiko
